Nie zatrzymanie się do kontroli drogowej, czyli tzw. niezatrzymanie się do kontroli policyjnej, to poważne naruszenie przepisów prawa. Od 1 czerwca 2017 roku ucieczka przed policją jest traktowana jako przestępstwo. Jeżeli celowo zignorowałeś sygnał do zatrzymania pojazdu, musisz liczyć się z surową odpowiedzialnością karną za niezatrzymanie na wezwanie uprawnionej osoby. Zrozumienie, czym jest przestępstwo niezatrzymania i jakie są skutki prawne niezatrzymania, jest kluczowe dla każdego kierowcy.

Czym jest niezatrzymanie się do kontroli policyjnej?

Zgodnie z polskim prawem, kierujący pojazdem ma obowiązek zatrzymać się natychmiast po otrzymaniu sygnału do kontroli od uprawnionego funkcjonariusza, na przykład policjanta. Sygnał taki może być nadany na różne sposoby, na przykład latarką, tarczą do zatrzymywania pojazdów lub sygnałami świetlnymi i dźwiękowymi z radiowozu. W przepisie użyto łącznie określenie sygnałów świetlnych i dźwiękowych, zatem nie spełni znamion przestępstwa niepodporządkowanie się poleceniu wydanemu za pomocą jedynie sygnałów dźwiękowych lub tylko sygnałów świetlnych. 

Jeżeli kierujący pojazdem mechanicznym, czyli np. samochodem, motocyklem czy autobusem, pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu drogowego polecenia zatrzymania pojazdu, nie zatrzymuje go natychmiast i kontynuuje jazdę, popełnia czyn określony w Kodeksie karnym. Kluczowe jest to, że czyn ten musi być popełniony świadomie i celowo.

Nie każde niezauważenie lub przypadkowe zignorowanie sygnału będzie od razu przestępstwem. Funkcjonariusz musi wydać jasny i czytelny sygnał, w sposób widoczny i zrozumiały dla kierującego. Dopiero celowe kontynuowanie jazdy, czyli faktyczna ucieczka przed policją, kwalifikuje się jako przestępstwo.

Podstawa prawna i art. 178b kk.  

Kwestię niezatrzymania się do kontroli policyjnej reguluje przede wszystkim art. 178b kk (Kodeksu karnego). Przepis ten został wprowadzony, aby skuteczniej ścigać osoby uchylające się od kontroli drogowej.

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu: „Kto, pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu drogowego polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego, nie zatrzymuje natychmiast pojazdu i kontynuuje jazdę, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat".

Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów:

1. Polecenie zatrzymania: Musi być wydane przez osobę uprawnioną (np. policjanta, inspektora transportu drogowego, funkcjonariusza Straży Granicznej) w ramach kontroli ruchu drogowego.
2. Pojazd mechaniczny: Przestępstwo dotyczy tylko kierowania pojazdem mechanicznym.
3. Brak natychmiastowego zatrzymania i kontynuowanie jazdy: To kluczowy element świadczący o celowym zignorowaniu polecenia. Terminu niezwłocznie nie powinno się jednak  utożsamiać z natychmiastowością. Jego interpretacja powinna brać pod uwagę realną możliwość bezpiecznego zatrzymania się. Trudno wymagać, natychmiastowego zatrzymania się na ruchliwej autostradzie czy na zatłoczonym skrzyżowaniu.

Niezatrzymanie się do kontroli jest przestępstwem, które może być popełnione tylko umyślnie i może zostać popełnione z zamiarem bezpośrednim (wtedy, kiedy sprawca jest w pełni świadomy i nie zatrzymuje się pomimo polecenia kontrolującego ruch drogowy), jak i z zamiarem ewentualnym. Zachodzi on wówczas, gdy sprawca nie jest w pełni przekonany, czy polecenia do zatrzymania są skierowane do niego i w związku z tym kontynuuje jazdę, a tym samym godzi się na dalszy ciąg pościgu i na konsekwencje karnoprawne z tego wynikające.

Niezatrzymanie z powodu braku świadomości, że wydawano polecenie (np. z powodu wady słuchu, zbyt głośnej muzyki, braku oświetlenia radiowozu w nocy w sposób widoczny dla kierującego) nie będzie wypełniało znamion przestępstwa. Jednak dowód na brak umyślności spoczywa często na oskarżonym. Bez znaczenia dla omawianego przepisu jest to, czy osoba taka posiada lub posiadała uprawnienie do kierowania pojazdem. Ze względu na wyraźnie mniejsze zagrożenie bezpieczeństwa w komunikacji piesi, a także osoby prowadzące pojazdy niemechaniczne (np. rower) nie podlegają oni odpowiedzialności na podstawie art. 178b kk.

Skutki prawne niezatrzymania się do kontroli policyjnej.

Odpowiedzialność karna za niezatrzymanie do kontroli policyjnej jest bardzo surowa. Jak wskazano powyżej, za samo przestępstwo niezatrzymania grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jest to zatem przestępstwo zagrożone wysoką karą, co podkreśla jego społeczną szkodliwość.

Oprócz kary pozbawienia wolności, obligatoryjnym elementem orzeczenia jest również orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zakaz ten musi być orzeczony na okres od 1 roku do 15 lat. Oznacza to, że po skazaniu za art. 178b kk, kierowca obligatoryjnie utraci prawo jazdy na co najmniej rok.

Kwalifikacja prawna – przestępstwo czy wykroczenie?

Przed nowelizacją, niezatrzymanie się do kontroli policyjnej było traktowane jako wykroczenie z art. 92 §2 Kodeksu wykroczeń. Groziła za to kara aresztu, grzywny, ale zakaz prowadzenia pojazdów był fakultatywny. Po zmianie prawa, jest to z reguły przestępstwo.

Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli kierowca nie zatrzymał pojazdu, ale nie był to pojazd mechaniczny (np. rower, hulajnoga elektryczna – jeśli nie jest to motorower), lub jeżeli polecenie zatrzymania nie dotyczyło kontroli ruchu drogowego, wciąż może być mowa o wykroczeniu z art. 92 §2 Kodeksu wykroczeń.

Dla przykładu, niezastosowanie się do polecenia zatrzymania pojazdu, które dotyczyło np. poszukiwania świadków, a nie kontroli ruchu drogowego, nie będzie przestępstwem z art. 178b kk. Wówczas nadal grozi kara grzywny albo aresztu. Granica między przestępstwem a wykroczeniem jest jednak cienka, a prokuratura i sąd często skłonne są do szerszej interpretacji pojęcia kontroli ruchu drogowego.

Czy ucieczka zawsze kończy się karą? Adwokat Warszawa pomoc prawna.

Mimo surowych przepisów, są sytuacje, w których ucieczka przed policją nie musi oznaczać automatycznego skazania.

Kluczowe jest udowodnienie umyślności. Jeżeli w toku postępowania obrońca wykaże, że kierujący z obiektywnych przyczyn nie mógł zauważyć sygnału lub był przekonany, że sygnał nie dotyczy jego pojazdu (np. sygnał z nieoznakowanego radiowozu był niejasny), może to prowadzić do uniewinnienia albo zmiany kwalifikacji prawnej na łagodniejszą.

W praktyce duże znaczenie mają dowody, takie jak nagrania z monitoringu, kamer na radiowozach (tzw. wideorejestratorów), czy też zeznania świadków, np. pasażera. Kluczową rolę w ustalaniu przebiegu zdarzeń odgrywa również opinia samego policjanta.

Inną kwestią jest tzw. czyn o znikomej szkodliwości społecznej. Chociaż ucieczka jest z natury czynem szkodliwym, to w wyjątkowych przypadkach, przy udowodnieniu bardzo szczególnych okoliczności i krótkotrwałości ucieczki, może zaistnieć możliwość warunkowego umorzenia postępowania. To jest jednak bardzo trudna linia obrony w tego typu sprawach.

Jazda pod wpływem alkoholu i niezatrzymanie do kontroli policyjnej.

Niejednokrotnie zdarza się, że to właśnie obawa przed ujawnieniem jazdy pod wpływem alkoholu jest głównym motywem podjęcia ucieczki przed policją i popełnienia przestępstwa niezatrzymania z art. 178b kk. Kierowca, mając świadomość swojego stanu nietrzeźwości, podejmuje próbę uniknięcia kontroli, pogarszając tym samym swoją sytuację prawną. W takim przypadku, oprócz odpowiedzialności za przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości (art. 178a kk), kierujący odpowiada dodatkowo za niezatrzymanie się do kontroli policyjnej. Oznacza to, że jest sądzony za dwa odrębne przestępstwa, które podlegają zbiegowi przepisów.

Sąd w takim przypadku orzeka jedną karę łączną. Należy jednak pamiętać, że oba czyny są obarczone surowymi sankcjami, w tym obowiązkowym zakazem prowadzenia pojazdów na długie lata lub nawet dożywotnio. Skutki prawne niezatrzymania w połączeniu z jazdą „na podwójnym gazie" są wyjątkowo dotkliwe. Jest to typowy przykład działania sprawcy, który w celu uniknięcia jednej kary, popełnia kolejne, często poważniejsze, przestępstwo. Moja rola w takich sprawach polega na minimalizowaniu surowości orzeczenia łącznego, ponieważ zbieg przestępstw zawsze znacząco obciąża oskarżonego.

Jazda pod wpływem narkotyków i niezatrzymanie do kontroli policyjnej.

Podobnie jak w przypadku alkoholu, jazda pod wpływem narkotyków stanowi często główną przyczynę ucieczki przed policją i popełnienia przestępstwa niezatrzymania się do kontroli policyjnej. Kierujący, który prowadzi pojazd po zażyciu środków odurzających lub psychotropowych, ma świadomość, że popełnia przestępstwo z art. 178a kk. Z obawy przed utratą prawa jazdy, wysoką grzywną, a nawet karą więzienia, podejmuje próbę ucieczki, celowo ignorując sygnał do zatrzymania.

W takiej sytuacji kierowca popełnia dwa odrębne przestępstwa: niezatrzymanie się do kontroli (art. 178b kk) oraz jazdę pod wpływem środków odurzających (art. 178a kk). Sąd orzeka wówczas na podstawie przepisów o zbiegu przestępstw, wymierzając jedną, surową karę łączną. Odpowiedzialność karna za niezatrzymanie w tym kontekście jest bardzo poważna. Niezbędny jest tu obowiązkowy zakaz prowadzenia pojazdów, który w przypadku narkotyków i ucieczki może zostać orzeczony na bardzo długi okres. Moja pomoc jako adwokata koncentruje się na wykazaniu wszelkich okoliczności łagodzących i kwestionowaniu metodyki badań na obecność narkotyków, aby zminimalizować negatywne skutki prawne niezatrzymania w połączeniu z przestępstwem narkotykowym.

Niezatrzymanie się do kontroli policyjnej art. 178b kk adwokat Warszawa.

W obliczu zarzutu niezatrzymania się do kontroli policyjnej, moja rola jako adwokata jest wielowymiarowa. Przede wszystkim analizuję materiał dowodowy, w tym nagrania i protokoły, aby ocenić, czy polecenie zatrzymania było wydane w sposób prawnie skuteczny i czy klient miał realną możliwość oraz świadomość konieczności zatrzymania się. Uważnie badam, czy doszło do wypełnienia znamion przestępstwa niezatrzymania z art. 178b kk. Pomagam klientowi zrozumieć skutki prawne niezatrzymania i przedstawiam strategię obrony.

Moim celem jest albo wykazanie braku umyślności w działaniu klienta, co prowadzi do uniewinnienia, albo dążenie do uzyskania najłagodniejszej kary w ramach odpowiedzialności karnej za niezatrzymanie, co jest szczególnie ważne ze względu na obligatoryjny zakaz prowadzenia pojazdów. Staram się znaleźć okoliczności łagodzące i wynegocjować korzystne warunki, np. w drodze dobrowolnego poddania się karze lub warunkowego umorzenia postępowania..

Niezatrzymanie się do kontroli policyjnej – adwokat Warszawa. Art. 178b kk. przykład z życia.

Mój klient, Michał, został oskarżony o niezatrzymanie się do kontroli policyjnej. Funkcjonariusze Policji wydali sygnał do zatrzymania z nieoznakowanego radiowozu, używając „kogutów" i krótkiego sygnału dźwiękowego. Michał, który właśnie mijał głośny plac budowy i słuchał muzyki w samochodzie, twierdził, że sygnału nie słyszał, a migające światła uznał za inną interwencję. Policjanci ruszyli w pościg. 

W toku postępowania wnioskowałem o dokładną analizę nagrania z wideorejestratora, a także mapę hałasu miejsca zdarzenia. Udało mi się udowodnić, że w miejscu i czasie zdarzenia hałas przekraczał normy słyszalności sygnału policyjnego, a radiowóz zrównał się z Michałem na tyle, że mógł nie zauważyć, iż polecenie jest skierowane do niego. Sąd, biorąc pod uwagę zebrany materiał, uniewinnił Michała, uznając, że nie działał on w zamiarze popełnienia przestępstwa niezatrzymania.

Niezatrzymanie się do kontroli policyjnej – źródła prawne.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń.

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.