Co do zasady posiadanie nawet niewielkiej ilości narkotyku jest przestępstwem. Nie zwalnia z odpowiedzialności także okoliczność posiadania substancji zabronionych także na własny użytek. Są jednak przypadki kiedy nie powinno być wszczęte postępowania przeciwko osobie posiadającej narkotyki, a jeśli doszło do wszczęcia postępowania lub nawet skierowania aktu oskarżenia postępowanie takie winno zakończyć się umorzeniem lub uniewinnieniem oskarżonego. Oto poniższe wyjątki od reguły karania za posiadania każdej ilości narkotyku.
a)posiadanie narkotyków, którego społeczna szkodliwość była znikoma. Chodzi tu o przypadki posiadania przez osobę zatrzymaną przez Policję niewielkiej ilości narkotyków na własny użytek o tak błahym charakterze, nieszkodliwym charakterze ze nie powinno się dozyc do skazana takiego sprawcy. Jest to jednak okoliczność pozostawiona subiektywnej ocenie prowadzącego dochodzenia.
b)posiadanie śladowej ilości narkotyku. W orzecznictwie sądów przeważa stanowisko, zgodnie z którym nie stanowi przestępstwa posiadania narkotyków z art.62ust.1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii posiadanie narkotyku w tak znikomej ilości, która nie może wywołać u człowieka skutku odurzającego. W praktyce chodzi tu o przypadki posiadania śladowej ilości narkotyków, np. osadu po marihuanie czy amfetaminie lub innym narkotyku jaki pozostał w miejscu jego przechowywania –np. w szklanej fifce
c)nieumyślne posiadanie narkotyku. Przestępstwo posiadania narkotyków można popełnić jedynie umyślnie. Warunkiem odpowiedzialności karnej za posiadanie narkotyku jest zatem wiedza oskarżonego o posiadaniu substancji stanowiącej narkotyk.
d)posiadanie narkotyku przez nieletniego, a więc osobę, która w chwili czynu nie ukończyła 17 lat. Warunkiem ponoszenia odpowiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa, w tym przestępstwa posiadania narkotyków jest ukończenie przez sprawcę w chwili czynu 17 lat. Jeżeli Policja zatrzymała na posiadaniu narkotyków nieletniego, wówczas nie poniesie on odpowiedzialności karnej za przestępstwo lecz jedynie odpowie za ten czyn w postępowaniu wychowawczym przed Sądem Rodzinnym.
