Żyjemy w erze cyfrowej, gdzie dane i informacje są niezwykle cenne. Z tego powodu prawo musi nadążać za zmieniającą się rzeczywistością, chroniąc te dane przed ich bezprawnym wykorzystaniem. Kodeks karny w rozdziale XXXIII reguluje przestępstwa przeciwko ochronie informacji, które dotyczą zarówno danych chronionych prawem, jak i tych, które są przedmiotem zainteresowania osób nieuprawnionych. Rozumienie tych przepisów jest kluczowe dla każdego, kto chce zabezpieczyć swoje dane, zarówno ze sfery prywatnej, jak i biznesowej.

Przestępstwa przeciwko ochronie informacji

Ujawnienie lub wykorzystanie tajemnicy państwowej
Tajemnica państwowa stanowi najściślejszą formę ochrony informacji. Artykuł 265 Kodeksu karnego penalizuje bezprawne ujawnienie, a także wykorzystanie tajemnicy państwowej. Przestępstwo to dotyczy sytuacji, gdy osoba zobowiązana do zachowania tajemnicy ujawnia ją osobie nieuprawnionej lub wbrew przepisom posługuje się nią w celu osiągnięcia korzyści.

Utrudnianie zapoznania się z informacją
Artykuł 268 Kodeksu karnego chroni dostęp do informacji poprzez penalizację celowego niszczenia, uszkadzania lub zmieniania danych. Chodzi o sytuacje, w których osoba bez uprawnienia zmienia, usuwa lub uszkadza dane, a w konsekwencji utrudnia dostęp do nich osobie uprawnionej. Jest to przestępstwo o charakterze umyślnym.

Bezprawne uzyskanie informacji
Artykuł 267 Kodeksu karnego penalizuje nieuprawnione uzyskanie informacji, do której nie ma się dostępu. Przestępstwo to może polegać na nieuprawnionym otwieraniu korespondencji, podłączaniu się do sieci telekomunikacyjnej lub uzyskaniu dostępu do systemu informatycznego. Innymi słowy, chodzi o każdą formę nielegalnego pozyskania danych.

Wytwarzanie programów komputerowych wykorzystywanych do popełnienia przestępstwa
Artykuł 269b Kodeksu karnego zakazuje wytwarzania, posiadania, dostarczania lub promowania programów komputerowych i innych narzędzi, które służą do popełniania przestępstw. Przepis ten chroni systemy informatyczne przed zorganizowanymi atakami, które są przygotowywane i dystrybuowane na szeroką skalę.

Usuwanie, uszkodzenie, niszczenie lub utrudnianie dostępu do danych informatycznych bez uprawnienia
Artykuł 268a Kodeksu karnego penalizuje celowe uszkodzenie, usunięcie lub zmiana danych bez uprawnienia. Dotyczy to również utrudniania do nich dostępu. Jest to przestępstwo, które obejmuje wiele działań, od zwykłego usunięcia pliku na cudzym komputerze, po zmasowane ataki hakerów.

Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów

Dokumenty stanowią fundamentalny element obrotu prawnego, dlatego też prawo karne chroni ich autentyczność i wiarygodność. Fałszowanie dokumentów to poważne przestępstwo, które może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, zarówno w sferze cywilnej, jak i karnej.

Podrobienie albo przerobienie dokumentu (tzw. materialne fałszerstwo dokumentu)

Artykuł 270 Kodeksu karnego penalizuje tzw. fałszerstwo materialne. Polega ono na wytworzeniu fałszywego dokumentu, który wygląda jak oryginalny (podrobienie), lub na dokonaniu zmian w autentycznym dokumencie (przerobienie). Chodzi o każde działanie, które nadaje dokumentowi pozory autentyczności lub zmienia jego treść w sposób nieuprawniony.

Użycie dokumentów poświadczających nieprawdę

Artykuł 271 Kodeksu karnego dotyczy fałszerstwa intelektualnego. Przestępstwo to polega na poświadczeniu nieprawdy przez osobę uprawnioną do wystawienia dokumentu, np. urzędnika. Jest to czyn popełniany przez osobę, która ma uprawnienia do wystawienia dokumentu, ale zamiast prawdy, wpisuje do niego nieprawdę.

Niszczenie lub ukrywanie dokumentu

Artykuł 276 Kodeksu karnego chroni przed bezprawnym niszczeniem lub ukrywaniem dokumentów. Przestępstwo to ma na celu uniemożliwienie osobie uprawnionej wykorzystanie dokumentu. Jest to przestępstwo umyślne, którego celem jest celowe zniszczenie lub ukrycie dokumentu, aby spowodować szkodę lub utrudnić prowadzenie postępowania.

Zbywanie dokumentu tożsamości

Artykuł 275 Kodeksu karnego penalizuje bezprawne zbywanie dokumentu tożsamości. Dotyczy to np. sprzedaży lub przekazania dowodu osobistego, paszportu lub innego dokumentu uprawniającego do identyfikacji osoby.

Niszczenie, usuwanie lub fałszywe wystawianie znaków granicznych

Artykuł 277 Kodeksu karnego chroni przed niszczeniem, usuwaniem, przesuwaniem lub fałszywym wystawianiem znaków granicznych. Jest to przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, które ma na celu ochronę znaków, które wyznaczają granice państwa.

Kradzież, posługiwanie się albo przywłaszczenie dokumentu, który potwierdza tożsamość lub prawa majątkowe innej osoby

Artykuł 275 Kodeksu karnego penalizuje kradzież, posługiwanie się albo przywłaszczenie dokumentu, który potwierdza tożsamość lub prawa majątkowe innej osoby. Przestępstwo to chroni przed konsekwencjami związanymi z wykorzystaniem cudzych dokumentów, np. kradzieży tożsamości.

Poświadczenie nieprawdy lub wyłudzenie poświadczenia nieprawdy

Artykuł 271 Kodeksu karnego penalizuje poświadczenie nieprawdy przez osobę uprawnioną do wystawienia dokumentu. Artykuł 272 Kodeksu karnego penalizuje wyłudzenie poświadczenia nieprawdy. Przestępstwo to polega na celowym wprowadzeniu w błąd osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu, aby poświadczyła nieprawdę.

Rola adwokata w sprawach o przestępstwa przeciwko ochronie informacji i wiarygodności dokumentów

Jako adwokat, jestem świadomy, jak złożone i zawiłe mogą być sprawy związane z przestępstwami przeciwko ochronie informacji i wiarygodności dokumentów. Moja rola polega na zapewnieniu wsparcia prawnego na każdym etapie postępowania. Reprezentuję zarówno pokrzywdzonych, którzy padli ofiarą przestępstwa, jak i osoby oskarżone o ich popełnienie. W pierwszym przypadku moim zadaniem jest zebranie dowodów, przygotowanie zawiadomienia o przestępstwie oraz reprezentowanie klienta w sądzie, aby doprowadzić do ukarania sprawcy i uzyskania odszkodowania. W przypadku oskarżonego, moim celem jest obrona jego praw, ustalenie, czy doszło do przestępstwa, oraz reprezentowanie go w postępowaniu, dążąc do jak najkorzystniejszego rozstrzygnięcia. Zawsze staram się wnikliwie przeanalizować każdy aspekt sprawy, aby zapewnić klientowi najlepszą możliwą obronę.

Przestępstwa przeciwko ochronie informacji – przykład z życia

Pewnego dnia zgłosił się do mnie Pan Jan, właściciel małej firmy. Jego dane finansowe zostały skradzione z firmowego serwera, a ktoś wykorzystał je do zaciągnięcia kredytu na dużą kwotę. Podejrzewał, że przestępstwo to zostało popełnione przez byłego pracownika, który miał dostęp do systemów firmy. Od razu podjąłem działania. Zebrałem wszystkie dowody, w tym logi z serwera, korespondencję mailową i zeznania świadków. Złożyłem do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W postępowaniu przygotowawczym wynajęty przez prokuraturę biegły informatyk potwierdził ustalenia dotyczące urządzenia elektronicznego i osoby która logowała się na firmowy serwer. W efekcie, prokuratura postawiła zarzuty byłemu pracownikowi, a sprawa wraz z aktem oskarżenia trafiła do sądu. Dzięki zebranym dowodom, sąd uznał go winnym i nakazał zwrot długu oraz naprawienie szkody.

Przestępstwo przeciwko ochronie informacji oraz
przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów – źródła prawne.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

Ustawa o ochronie danych osobowych