Stalking – nękanie i groźby
Opublikował: |Data publikacji: 2025-10-14|Prawo karne: Kodeks Karny (kk)|Czas czytania: 5,4 min|

Stalking – nękanie i groźby

Stalking – nękanie i groźby

Stalking, znany również jako uporczywe nękanie, jest poważnym przestępstwem, które może zniszczyć życie ofiary. Prawo karne w Polsce traktuje je bardzo surowo. Artykuł 190a Kodeksu karnego chroni nas przed tymi niebezpiecznymi czynami. Czy wiesz, jakie zachowania kwalifikują się jako stalking i co możesz zrobić, jeśli padniesz jego ofiarą? W tym artykule wyjaśniam, na czym polega nękanie oraz jakie groźby i działania są karalne.

Stalking, czyli uporczywe nękanie, stał się przestępstwem w polskim prawie karnym w 2011 roku. Wprowadzenie artykułu 190a Kodeksu karnego było odpowiedzią na rosnącą liczbę przypadków nękania, które często prowadziło do tragedii. Przepis ten chroni wolność, nietykalność osobistą oraz bezpieczeństwo.

Czym jest uporczywe nękanie?

Nękanie jest zachowaniem, które charakteryzuje się powtarzalnością i uporczywością. Nie wystarczy jedno czy dwa niepożądane działania. Musi to być ciąg zachowań, które obiektywnie, u przeciętnego człowieka, wywołują poczucie zagrożenia, poniżenia, czy istotne naruszenie prywatności. Uporczywość oznacza, że sprawca działa z zamiarem, a jego zachowanie jest systematyczne.

Zachowania, które mogą być uznane za stalking, są różnorodne. Mogą to być natrętne telefony i SMS-y, wysyłanie niechcianych wiadomości e-mail, śledzenie ofiary, czekanie pod domem lub miejscem pracy, a także wysyłanie niepożądanych prezentów. Również rozpowszechnianie fałszywych informacji, tworzenie profili w mediach społecznościowych w celu ośmieszenia ofiary czy ciągłe komentowanie jej postów może być uznane za stalking.

Kiedy nękanie staje się przestępstwem?

Przestępstwo stalkingu ma miejsce, gdy spełnione są dwa warunki. Po pierwsze, sprawca musi uporczywie nękać inną osobę. Po drugie, to zachowanie musi wzbudzać u ofiary uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, lub istotnie naruszać jej prywatność. Poczucie zagrożenia musi być obiektywne, czyli nie tylko subiektywną obawą, ale takie, które uzasadnia sytuacja.

Nawet jeśli sprawca uważa, że jego zachowanie jest niewinne, to liczy się jego skutek. Ważne jest, że nękanie musi być uporczywe. Nie można uznać za przestępstwo pojedynczych, incydentalnych działań, które mogą być uciążliwe. Konieczne jest wykazanie pewnej regularności i długotrwałości.

Zagrożenia i ich rola w stalkingu

Stalking często łączy się z innymi przestępstwami, takimi jak groźby karalne. Groźba karalna to wyrażenie zamiaru popełnienia przestępstwa na szkodę ofiary, jej rodziny lub bliskich. Jeśli sprawca, nękając, jednocześnie grozi, że zrobi coś złego ofierze lub jej bliskim, to jego zachowanie jest jeszcze poważniejsze.

Groźby mogą być wypowiadane wprost, ale także w sposób dorozumiany. Np. sugestia, że sprawca wie, gdzie mieszka ofiara i co robi, może być traktowana jako groźba. Ważne jest, aby ofiara uznała, że groźba jest poważna i ma podstawy sądzić, że może zostać spełniona.

Rodzaje stalkingu

W praktyce można wyróżnić różne rodzaje stalkingu, zależne od motywacji sprawcy. Stalking może być:

  1. Stalking z motywacją zemsty – sprawca czuje się skrzywdzony przez ofiarę i chce jej się zrewanżować.
  2. Stalking z motywacją miłosną – najczęściej sprawca to były partner, który nie może pogodzić się z rozstaniem.
  3. Stalking z motywacją psychopatyczną – sprawca czerpie satysfakcję z władzy i kontroli nad ofiarą.

Rozróżnienie tych typów ma znaczenie dla oceny motywacji sprawcy, co może wpłynąć na wymiar kary.

Konsekwencje prawne dla stalkera

Za przestępstwo stalkingu grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Jeśli sprawca doprowadzi ofiarę do targnięcia się na własne życie, kara może wynosić od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.

Jeśli sprawca posługuje się wizerunkiem innej osoby lub jej danymi, to również popełnia przestępstwo. Za to grozi kara do 10 lat pozbawienia wolności.

Co zrobić, gdy jesteś ofiarą stalkingu? Adwokat Warszawa.

Jeśli jesteś ofiarą stalkingu, musisz działać. Przede wszystkim powinieneś zbierać dowody. Zapisuj daty i godziny połączeń, zachowuj SMS-y, e-maile, wiadomości z komunikatorów internetowych. Rób zdjęcia i nagrania, jeśli to możliwe. Wszystko to będzie stanowiło ważny materiał dowodowy w sądzie.

Kolejnym krokiem jest zgłoszenie przestępstwa na policji lub w prokuraturze. Zeznania, które złożysz, będą podstawą do wszczęcia postępowania. Nie czekaj, ponieważ im szybciej zareagujesz, tym większa szansa na powstrzymanie stalkera.

Należy pamiętać, że nękanie jest przestępstwem ściganym na wniosek pokrzywdzonego. Oznacza to, że to ofiara musi podjąć decyzję o ściganiu sprawcy. Bez Twojego wniosku postępowanie nie zostanie wszczęte.

Stalking w prawie karnym – pomoc adwokata Warszawa.

Jako adwokat zajmujący się prawem karnym, wiem, jak trudne i emocjonalnie obciążające może być dla ofiary uporczywe nękanie. Moja rola polega na kompleksowym wsparciu klienta. Pomagam w gromadzeniu dowodów, przygotowuję wniosek o ściganie przestępstwa i składam go w imieniu klienta. Reprezentuję pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym, czyli na etapie prokuratury, a następnie w sądzie. Doradzam, jakie kroki podjąć, aby skutecznie chronić się przed sprawcą. Moim celem jest nie tylko doprowadzenie do ukarania stalkera, ale przede wszystkim zapewnienie poczucia bezpieczeństwa mojemu klientowi.

Stalking w prawie karnym – przykład z życia. Adwokat Warszawa.

Pan Jakub po rozstaniu z partnerką, panią Anną, zaczął ją nękać. Wysyłał setki wiadomości dziennie, dzwonił w środku nocy, a nawet podjeżdżał pod jej dom i śledził ją w drodze do pracy. Pani Anna, czując się zagrożona, zgłosiła się do mnie. Pomogłem jej zebrać wszystkie wiadomości i nagrania. Na ich podstawie złożyłem wniosek o ściganie Pana Jakuba. Dzięki zebranym dowodom i zeznaniom pani Anny, prokuratura wszczęła postępowanie, a następnie sprawa trafiła do sądu. Na etapie postępowania przygotowawczego prokurator środek zapobiegawczy zakaz zbliżania się i kontaktowania z panią Anną.  Sąd uznał pana Jakuba za winnego uporczywego nękania i orzekł karę pozbawienia wolności w zawieszeniu, a także zakaz zbliżania się do pani Anny.

Podziel się tym ze znajomymi!

Jarosław Błasiński – Adwokat

Adwokat Jarosław Błasiński.

Nazywam się Jarosław Błasiński. Pracuję jako adwokat. Prowadzę sprawy karne. Po ukończeniu prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim odbyłem aplikację adwokacką zakończoną złożeniem egzaminu adwokackiego. W zawodzie prawnika pracuję 20 lat. Pierwotnie jako wewnętrzny prawnik w spółkach handlowych, a następnie szef działu prawnego odpowiedzialny za pracę zespołu, czuwającego nad bezpieczeństwem obrotu handlowego. Później jako wspólnik spółki partnerskiej, w ramach praktyki adwokackiej zdobyłem doświadczenie procesowe w wielu dziedzinach prawa.